Trias van Virchow

Trias van Virchow

Trias van Virchow

De Trias van Virchow is bedacht door de Duitse arts Rudolf Virchow. Deze triade (‘groep van drie’) beschrijft de 3 belangrijkste factoren die bijdragen aan de ontwikkeling van een (diep) veneuze trombose: de vorming van bloedstolsels in de aderen.

Die 3 factoren uit de Trias van Virchow zijn:

  • Hemodynamische veranderingen
    Verandering in de bloedstroom
  • Vasculair endotheel letsel
    Beschadiging van de vaatwand
  • Hypercoagulabiliteit
    Verandering in de bloedsamenstelling

Het begrijpen van de Trias van Virchow kan helpen bij het voorkomen, diagnosticeren en behandelen van trombose. We leggen alle drie de elementen – en de daarbij horende risicofactoren – van de Trias van Virchow hieronder verder uit.

 

1. Hemodynamische veranderingen

Als eerste kan een verandering in de bloedstoom – denk aan een verminderde bloedstroom of een verstoring in de stroomrichting van het bloed – bijdragen aan de ontwikkeling van bloedstolsels. Belangrijke risicofactoren hierbij zijn:

  • Een operatieve ingreep
  • Langdurig staan of zitten
  • Langdurige bedrust (bijvoorbeeld bij ziekte)
  • Beperkte bewegingsvrijheid (bijvoorbeeld bij invaliditeit of gipsverband)
  • Vliegen

Heeft u – bijvoorbeeld door uw werk, invaliditeit of ziekte – een verminderde fysieke activiteit, dan kunt u naast het hanteren van een zo gezond mogelijke levensstijl o.a. trombose oefeningen doen om het tromboserisico zoveel mogelijk te beperken.

▶️ Lees ook: Kan ik trombose voorkomen door een gezonde leefstijl?

 

2. Vasculair endotheel letsel

Ook een beschadiging van de vaatwand kan bijdragen aan trombose, we noemen dat vasculair endotheel letsel. Dat kan onder andere ontstaan door:

  • Een operatieve ingreep
  • Een ongeval
  • Chronische ontstekingsziekten (bijvoorbeeld aderverkalking)
  • Leefstijl
  • Roken
  • Een hoge bloeddruk
  • Een hoog cholesterolgehalte
  • Suikerziekte

Veel factoren hierbij zijn leefstijl gerelateerd, dat betekent dat u zelf invloed heeft op de mate van tromboserisico dat u heeft door de manier waarop u leeft.

Bloedvatbeschadiging door ongeval of ingreep
In geval van een ongeval of operatie wordt u veelal preventief behandeld met antistollingsmiddelen – bijvoorbeeld met heparine-injecties in geval van een beenbreuk (al dan niet tijdelijk in combinatie met orale antistollingsmiddelen)  – om het risico op de vorming van bloedstolsels, en daarmee ook trombose, zoveel mogelijk te beperken.

 

3. Hypercoagulabiliteit

Het laatste element van de Trias van Virchow is hypercoagulabiliteit ofwel een verandering in de samenstelling van het bloed door:

  • Een verhoogd gehalte van stollingsfactoren
  • Een verlaagd gehalte van antistollingsfactoren

Daardoor is het bloed dikker en plakkeriger dan normaal, waardoor iemand met deze bloedingsaandoening sneller last krijgt van overmatige bloedstolsels. Ook hierbij geldt weer dat een gezonde leefstijl – in combinatie met de juiste antistollingsmedicatie – helpt om het tromboserisico zoveel als mogelijk te beperken.

Erfelijkheid
Hypercoagulabiliteit kan aangeboren zijn, maar ook gedurende iemands leven ontstaan. Een verhoogde kans op hypercoagulabiliteit treedt o.a. op bij (genetisch overdraagbare) ziektes als:

 

Trombose voorkomen

Nu u weet wat de Trias van Virchow inhoudt, weet u in hoofdlijnen ook wat u kunt doen om trombose zoveel mogelijk te voorkomen:

  • Voldoende bewegen
  • Overgewicht voorkomen
  • Gezond, gevarieerd en matig eten
  • Stoppen met roken
  • Langdurig stilzitten of stilstaan vermijden
  • De bloedsomloop stimuleren
  • Langdurige stress vermijden

 

Trombose herkennen

Trombose geeft niet altijd klachten, is niet altijd eenvoudig te identificeren. Daarbij zijn de symptomen ook nog eens afhankelijk van het type trombose dat optreedt.

Heeft u last van een of meer van onderstaande klachten? Dan is de kans groot dat er sprake is van een (diep) veneuze trombose:

  • Plotselinge zwelling
  • Een (strakgespannen) rode, blauwe en/of glanzende huid
  • Benauwdheid
  • Koorts
  • Shockverschijnselen of bewustzijnsverlies
  • Hevige hoofdpijn
  • Uitvalsverschijnselen
  • Spraakstoornissen
  • Pijn op de borst (angina pectoris)
  • Pijn tussen de schouderbladen
  • Pijn bij (diep) ademhalen
  • Hoesten (plotselinge prikkelhoest of bloed ophoesten)
  • Verhoogde hartslag
  • Plotselinge vermindering van zicht
  • Plotseling ontstaan van vlekken of lichtflitsen

Onderneem altijd actie
Herkent u een of meer van bovenstaande (onverklaarbare) symptomen? Neem dan direct contact op met uw (huis)arts of – afhankelijk van de vermoedelijke ernst van de situatie – met 112.

Een snelle behandeling is essentieel om ernstige complicaties – zoals een infarct, longembolie of het post-trombotisch syndroom (PTS) – of zelfs overlijden te voorkomen.

 

Trias van Virchow in het kort

Resumerend: De Trias van Virchow is een belangrijk begrip in de medische wereld, die verwijst naar de 3 belangrijkste factoren die bijdragen aan de ontwikkeling van bloedstolsels in de aderen.

Met dit artikel over de Trias van Virchow hopen wij dat er wellicht meer bewustwording bij u is ontstaan omtrent de vele, mogelijke factoren bij trombose, hoe u een mogelijke trombose herkent én dat u zelf invloed heeft op het verkleinen van het risico op het krijgen daarvan.

(Trombose)zorg voor uzelf. Altijd & overal.

 

Andere blogs

Heeft u nog opmerkingen of vragen n.a.v. dit blogartikel over de Trias van Virchow? Laat het ons weten.

Andere artikelen die u wellicht ook interessant vindt: